Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ

Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ

Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ – Bài làm 1

Vợ chồng A Phủ in trong tập Truyện Tây Bắc của nhà văn Tô Hoài (xuất bản năm 1953). Đây là tác phẩm có giá trị hiện thực và nhân đạo sâu sắc. Thông qua số phận của Mị và A Phủ, nhà văn đã dựng lại quãng đời đau khổ, tối tăm của người dân miền núi trước Cách mạng và phản ánh quá trình đến với cách mạng của họ. Tô Hoài đã thành công trong việc xây dựng nhân vật Mị với diễn biến tâm lí vô cùng phức tạp.

Nhân vật Mị mang đầy đủ phẩm chất tốt đẹp của phụ nữ vùng cao. Đẹp người, đẹp nết, Mị được nhiều trai bản yêu mến, ước ao. Tuổi thanh xuân hứa hẹn với cô bao điều tốt lành, nhưng chì vì món nợ cha mẹ cô vay của tên thống lí Pá Tra từ ngày cưới, cho đến khi mẹ cô đã chết mà vẫn chưa trả được nên Mị bị bắt về làm con dâu trừ nợ cho nhà hắn. Mị bị coi như một thứ đồ vật vô tri vô giác để tính ra tiền trừ vào số nợ. Những năm tháng Mị sống với cha con tên thống lí gian ác là chuỗi dài đau thương, khổ ải. Cô bị coi rẻ hơn cả con trâu, con ngựa.

Đau khổ, cực nhục đã cướp mất tuổi xuân của Mị, biến cô thành kẻ nhẫn nhục, cam chịu. Cô gái xinh đẹp, hồn nhiên, đa cảm thủa nào đường như đã chết, chỉ còn lại người đàn bà lúc nào cũng vậy… cũng cúi mặt, mặt buồn rười rượi… ngồi quay sợi gai bên tảng đá trước cửa, cạnh tàu ngựa… của nhà thống tí. Mị sống âm thầm, lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa.

Không những bị đọa đày về thể xác, Mị còn bị đè nén, áp bức về tinh thần. Cô chán sống nhưng không được chết, vì Mị chết thì món nợ truyền kiếp kia vẫn còn và người bố già càng thêm đau khổ. Cuộc đời Mị bị trói buộc bằng quyền lực, bằng tập tục mê tín dị đoan lâu đời của người dân miền núi. Mị cho rằng mình đã bị Con ma nhà thống lí nhận mặt: nó đã bắt ta về trình ma nhà nó rồi thì chỉ còn biết đợi ngày rũ xương ở đây thôi. Cách đối xử bất công, tàn bạo của cha con thống lí làm cho Mị sống triền miên trong đau khổ. Cô lặng lẽ ra vào như cái bóng, không một người bạn chia sẻ tâm tình. Cô chỉ biết làm bạn với ngọn lửa trong những đêm đông dài và buồn. Thân xác Mị héo úa, tâm hồn Mị lạnh lẽo, trống vắng, nếu không có bếp lửa sưởi kia thì Mị cũng đến chết héo… Ngọn lửa là người bạn duy nhất giúp cô xua bớt phần nào bóng tối u ám đang vây phủ cuộc đời. Không có người thông cảm với nỗi khổ của mình, Mị phải tìm đến ngọn lửa và coi nó là bạn… Khổ biết chừng nào!

Tác giả giúp người đọc hình dung rõ hơn về cuộc đời bế tắc của Mị qua hình ảnh căn buồng cô ở kín bưng, tối mò, chỉ thông với bên ngoài bằng lỗ cửa sổ bé như bàn tay. Ở trong nhìn ra không biết là đêm hay ngày, sương hay nắng…

Bao năm qua, bị đày đọa trong nhà thống lí, mọi cảm xúc của Mị hầu như tê liệt. Tinh thần phản kháng cũng vậy. Mị nghĩ rằng mình là con trâu con ngựa của nhà giàu, chỉ biết việc ăn cỏ, biết đi làm mà thôi. Con trâu, con ngựa đêm còn được nghỉ, còn cô không lúc nào ngớt việc. Trước kia, có lần cô phản kháng dữ dội bằng cách định ăn lá ngón tự tử, giờ đây cô không nghĩ đến cái chết nữa vì đã quá quen với cái khổ rổi. Đời Mị cứ thế lặng lẽ trôi đi trong vô vọng. Với Mị, cuộc sống không còn ý nghĩa.

Đau khổ kéo dài khiến cho lòng Mị tưởng chừng nguội lạnh. Dường như mọi cảm xúc, khát khao dã bị dập tắt từ lâu. Điều kì diệu là dẫu trong tột cùng đau thương thì mọi thế lực tội ác cũng không hủy diệt được con người. Lay lắt, đói khổ, nhục nhã nhưng Mị vẫn sống âm thầm, mãnh liệt. Từ trong sâu thẳm tâm hồn người con gái bị dày đọa kia vẫn âm ỉ, le lói một ngọn lửa yêu đời, ham sống. Mùa xuân về, Mị lén uống rượu và lòng Mị thì đang sống về ngày trước. Tai Mị văng vẳng tiếng sáo gọi bạn đầu làng… Mị thấy phơi phới trở lại, trong lòng đột nhiên vui sướng như những đêm Tết ngày trước. Mị trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ. Mị muốn đi chơi…

Rõ ràng, bản chất đích thực đã trở lại với Mị. Tất cả mọi giác quan, cảm xúc tưởng như đã lụi tàn vì đau khổ nay đang sống dậy. Mị thấy mình còn trẻ lắm, mà còn trẻ thì phải được hưởng hạnh phúc. Vì thế nên bất chợt Mị muốn đi chơi. Nhưng khát vọng chính đáng đã bị hiện thực phũ phàng vùi dập. A Sử đánh Mị, trói Mị, Mị vẫn thả hồn lâng lâng theo tiếng sáo gọi bạn. Tiếng sáo mùa xuân, tiếng sáo gọi tình yêu khơi lên niềm khao khát hạnh phúc trong lòng Mị. Phản ứng tự phát ban đầu của Mị không thể giải phóng được cuộc đời cô nhưng những giây phút trỗi dậy ấy có ý nghĩa thức tỉnh. Giống như đốm lửa âm ỉ trong đám tro tàn, có ngày nó sẽ bùng cháy dữ dội khi gặp cơn gió mạnh.

Chứng kiến cảnh A Phủ bị trói, bị đánh, mấy đêm đầu, Mị vẫn thản nhiên thức dậy sưởi lửa. Mị thản nhiên vì chuyện đánh người, trói người xảy ra thường xuyên ở nhà thống lí. Nhưng đêm nay, trông thấy dòng nước mắt bò xuống hai hõm má đã xám đen lại của A Phủ, Mị không cầm lòng được. Mị thương A Phủ cũng bị rơi vào vòng đọa đày, khốn khổ như mình. Cô liên tưởng tới bao kẻ tôi tớ khác trong nhà này đã bị cha con tên thống lí bạo tàn đối xử dã man. Có người chết đói, chết rét sau mấy ngày cùm trói. A Phủ kia cũng sẽ như vậy thôi và đến một ngày nào đó, Mị cũng thế. Hơn bao giờ hết, ý thức về nỗi khổ, về thân phận trỗi dậy trong lòng Mị. Nếu cứ cúi đầu chấp nhận số phận có nghĩa là chấp nhận cái chết bi thảm. Từ hình ảnh đau thương của A Phủ trước mắt, Mị liên tưởng đến tương lai mù tối, bế tắc của mình. Chính điều đó đã làm sống lại trái tim tưởng chừng đã bị đau khổ làm cho chai đá của Mị. Cô thương người, thương thân. Giọt lệ bất lực và thống khổ của A Phủ như giọt nước cuối cùng làm tràn đầy bình nước, cảm thương số phận A Phủ, một chàng trai dũng cảm, khỏe mạnh sắp bị cướp đi mạng sống, Mị càng thương thân và càng căm thù cha con tên thống lí gấp bội. Cái thương cái ghét bùng lên, lấn át nỗi sợ, dẫn Mị đến hành động táo bạo ngoài ý thức: cắt dây trói cứu A Phủ.

Đây là hành động bộc phát song nó là kết quả tất yếu của cả một quá trình bị dồn nén, bức xúc về mặt tinh thần bây giờ đã đến lúc giải thoát và đó cũng chính là biểu hiện tất yếu của một sức sống vốn đã tiềm tàng ẩn chứa trong con người Mị bấy lâu nay. Mị cắt dây trói cho A Phủ cũng là cắt dứt những dây trối vô hình đã cột chặt cô vào quãng đời tủi nhục. Cô vụt chạy theo A Phủ bởi cô ý thức được nỗi khổ và sự sống còn của mình : ở đây thì chết mất Mị chạy theo tiếng gọi mãnh liệt của tự do, cô tự giải phóng mình khỏi nanh Vuốt cha con tên thống lí tàn bạo. Từ trong cái địa ngục giam cầm đày ải mình suốt mấy năm qua, từ trong sự bủa vây tàn khốc của cái chết, Mị đã vùng dậy tìm lẽ sống, làm lại cuộc đời.

Qua việc miêu tả diễn biến tâm lí và sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị trong hoàn cảnh đau thương, nhà văn Tô Hoài muốn khẳng định không bạo lực đen tối nào có thề vùi dập được sức sống và khao khát tự do của con người ; đồng thời nhấn mạnh rằng, chỉ có sự tự vùng dậy của bản thân theo sự dẫn dắt của cách mạng mới giải phóng được con người ra khỏi kiếp ngựa trâu, nô lệ. Đó chính là giá trị nhân đạo to lớn của tác phẩm.

Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ – Bài làm 2

Mị là người phụ nữ tưởng chừng như cam chịu số phận, không còn sức sống và lối thoát nhưng trong hoàn cảnh có thể, Mị vẫn vươn lên làm chủ cuộc đời. Và cái gì đã khiến bên trong “con rùa” câm lặng ấy bùng lên khát vọng sống, khát vọng yêu, khát vọng được quyền làm người cho ra kiếp người, chính là đêm mùa xuân trở về trên rẻo cao.

Khi trờ thành nô lệ nhà thống lí Pá Tra, Mị bị đầy đọa tới mức trầm cảm, vô vọng. Mị chôn vùi tuổi thanh xuân, thời con gái đẹp đẽ của mình. Ngày Mị không nói, sống như cái xác không hồn, lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa. Tưởng rằng Mị sẽ chết tàn trong căn buồng u tối, nhưng ai có thể ngờ tiềm ẩn trong con người yếu đuối ấy vẫn chất chứa một sức sống tiền tàng.

Đêm tình mùa xuân trở về đã đánh thức niềm yêu sống và khát vọng tự do trong Mị. Tiếng sáo gọi bạn đi chơi làm lòng Mị bổi hổi bồi hồi. Mị uống rượu, uống ừng ực từng bát để mong muốn đi bao nỗi đời cay đắng ư? Không hề! Tiếng sáo và hơi men đã đưa Mị về quá khứ tươi đẹp.

Khát vọng bùng lên, Mị muốn đi chơi. Quá khứ đẹp đẽ, hiện tại phũ phàng khiến Mị muốn ăn lá ngón mà chết cho khỏi phải nghĩ. Nhưng tiếng sáo gọi bạn yêu vẫn réo rắt ngoài đường, xoáy sâu vào trái tim đầy thổn thức của Mị. Tiếng sáo như một ma lực cứ rập rờn, bay bổng, thôi thúc Mị khao khát được đi chơi, thôi thúc Mị búi lại tóc, với tay lấy cái váy hoa. Chẳng cần biết A Sử đã bước vào buồng bởi trong lòng Mị chỉ còn tiếng sáo và khát vọng tự do….

Tô Hoài cảm nhận được ý thức đang sống dậy một cách mãnh liệt trong Mị. Mị nhận ra mình còn trẻ đẹp, nhận ra quyền làm người của mình. Vì thế, Mị muốn thoát ra khỏi cái địa ngục tăm tối để được tự do đón gió xuân, hơi xuân, tìm lại những ngày tươi đẹp đã mất…

Nhưng đau đớn thay! Khát vọng vừa bùng lên đã bị A Sử chặn đứng lại. Sợi dây tàn bạo đã cuốn chặt Mị vào cây cột trong căn buồng u tối cho tới sáng. Hơi rượu nồng nàn nâng tâm hồn Mị, Mị quên mình đang bị trói. Đau đớn, xót ra Mị nhận ra kiếp một con người mà không bằng kiếp vật.

Suốt đêm, Mị bị trói đứng trong hơi men nồng nàn, trong tiếng sáo tình tứ đầy ai oán. Nhưng sức sống tiềm tàng luôn ẩn chứ trong con người Mị, tiếp cho Mị một sức mạnh, quên đi nỗi đau thể xác để tâm hồn được bay lên, giải phóng theo tiếng sáo.

Có thể nói, miêu tả đời sống tinh thần của Mị là một trong những trang văn đặc sắc nhất. Tâm lí phức tạp, đầy biến động được nhà văn khám phá, miêu tả qua tiếng sáo. Tiếng sáo như một âm thanh kì lạ len lỏi vào tận sâu thẳm tâm hồn vốn câm lặng của Mị để khám phá, cứu vớt, thức tỉnh Mị ra khỏi cõi u mê.

Dù trong đêm tình mùa xuân, Mị vẫn chưa giải phóng được cuộc đời nhưng sức sống tiềm tàng đó trong Mị sẽ báo trước cho sự đột biến quyết liệt tháo cũi sổ lồng ở lần sau. Đó chính là ý nghĩa nhân văn của tác phẩm. Tô Hoài phải là người hiểu đời, hiểu người sâu sắc mới có thể hòa tâm nhập cảnh vào niềm tâm tư sâu kín nhất của người phụ nữ bất hạnh, đau nỗi đau cùng nhân vật, khát vọng cùng họ, mở đường cho họ một tương lai tươi sáng.

Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ – Bài làm 3

Đại thi hào Nguyễn Du đã từng thương xót khi nói về số phận người đàn bà và nhà thơ dành cho những số phận bất hạnh câu thơ thể hiện sự cảm thương ấy:

“Đau đớn thay phận đàn bà
Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung”

Thật vậy, không chỉ có Kiều mới có số phận đau khổ bạc mệnh như thế mà đến người đàn bà hàng chài, nhân vật Thị trong tác phẩm Vợ Nhặt cũng vậy. Tô Hoài cũng góp phần làm rõ số phận của những người phụ nữ trong xã hội cũ ấy bằng tác phẩm Vợ Chồng A Phủ. Và đặc biệt số phận và vẻ đẹp của người phụ nữ vùng cao hội tụ tất cả trong nhân vật Mị. Có lẽ trong tất cả những phẩm chất và số phận của nhân vật Mị người đọc ấn tượng nhất với sức sống tiềm tàng của cô trong đêm tình mùa xuân trên Hồng Ngài.

Trước hết là trước khi cô làm dâu nhà thống lý Pá Tra. Mị được biết đến với một nhan sắc đẹp và rất chăm chỉ. Cô là một cô gái nhà nghèo chính vì thế mà cha mẹ Mị đã phải vay nhà thống lý tiền để trang trải cuộc sống. Mị xinh đẹp hiền diu đến mức “ không biết bao nhiêu chàng trai đến đứng nhẵn vách đầu giường Mị”. Không những thế Mị còn là một người con gái đa tài nữa, cô thổi sáo rất giỏi và rất hay chỉ cần một cái lá trên tay thì cô có thể thổi được một ban nhạc hay rồi. xinh đẹp tài giỏi cô còn rất chăm chỉ, hiếu thảo và có lòng tự trọng. Khi thống lý ngỏ ý muốn lấy Mị về để gạt nợ cho cha me nhưng Mị nhất quyết xin cha rằng Mị không sẽ làm nương để trả nợ nhà thống lý chứ Mị không muốn về nhà thống lý. Qua đâ ta thấy Mị là một người con gái có đầy đủ tất cả những nhan sắc và phẩm chất. Đáng ra với tài năng và nhan sắc của mình Mị phải được sống trong cảnh vui vẻ hạnh phúc chứ nhưng sự thật thì ngược lại. Trong một đêm tình mùa xuân Mị đã bị A Sử con của thống lý đóng giả làm người yêu Mị gạt Mị bắt về cúng trình ma nhà nó. Để rồi từ đó Mị sống không bằng chết, Mị sống trong kiếp làm dâu gạt nợ nhà thống lý. Cuộc đời ấy của Mị là một chuỗi ngày khổ sở và căm lặng.

Đến khi làm dâu nhà thống lý Pá Tra thì Mị không còn tinh thần phản kháng nữa. Mị cả ngày không nói mọt câu lầm lũi như con rùa nuôi trong xó cửa. Mị làm đi làm lại những công việc giống nhau trong những ngày tháng ấy. ngày nào làm việc gì Mị làm việc ấy Mị không tìm đến cái chết nữa. Mị “ở lâu trong cái khổ Mị đã quen khổ rồi”. Thân Mị không bằng con trâu con ngựa ở nhà này vì con trâu con ngựa làm thật đấy nhưng cũng có lúc nó được đứng gãi chân nhai cỏ còn đàn bà trong nhà này thì phải làm từ sáng đến đêm.

Tưởng rằng sức sống trong Mị đã lụi tàn đi nhưng những đêm tình mùa xuân đến mang lại sức sống tiềm tàng cho Mị. Có thể nói rằng chính những tác động đặc biệt là tiếng sáo thổi đã đánh thức trái tim nguội lạnh bấy lâu nay của Mị hồi sinh.

Cảnh sắc trên Hồng Ngài thay đổi rực rỡ sắc màu hơn, những chiếc váy xòe đã được phơi trên những mỏm đá như những con bướm sặc sỡ. Xuân về cảnh vật như đổi sắc tươi xinh khiến cho lòng ai đều không khỏi bâng khuâng xao xuyến.

Con người Hồng Ngài cũng tác động đến sức sống trong Mị. Những chàng trai cô gái Her Mông tết đến rủ nhau đi chơi quay, chơi pao trên những khoảng sân trống. có những lời bài hát khiến cho nhân vật xao xuyến “anh ném pao, em bắt pao nào, em yêu anh nào”. Tiếng sáo gọi bạn tình cất lên khiến cho Mị bổi hổi bồi hồi. Tất cả những yếu tố ấy đã tác động đến tâm hồn Mị.

Trong nhà thống lý ăn uống linh đình ăn uống xong thì lại tiếp một trận rượu nữa. khi mọi người say sưa lăn hết ra nhà thì Mị lén lấy rượu, cô uống ực từng bát. Tưởng chừng như cô đang uống chén cay chén đắng của cuộc đời mình. Thế rồi Mị mơ tưởng đến những kỉ niệm ngày xưa. Tiếng sáo vẫn bồi hồi xúc động. Mị hãy còn trẻ Mị muốn đi chơi. Tiếng sáo kia làm cho cô nhớ đến nhưng ngày xưa yêu dấu và đến bay giờ nó vẫn cứ vẳng vẳng bên tai cô không thôi khiến cho Mị đi tới một quyết định.

Mị đến phòng mình khẽ xắn thêm mỡ để sáng đèn lên có thể nói chính hành động ấy đã thắp sáng lên cuộc đời cô. Dường như cô đã tỉnh dậy sau bao nhiêu năm tháng ngủ quên. Cô không còn là một con rùa lầm lũi trong xó cửa nửa. tết này cô đã uống rượu rồi. tiếng sáo vẫn vẳng lên thiết tha:

“Mày có con trai con gái
…. 
Tao không có con trai con gái
Tao đi tìm người yêu”

Mị quyết định lấy chiếc váy hoa trong vách để chuẩn bị đi chơi. Mị sửa sang lại đầu óc. Điều đó cho thấy sức sống niềm yêu đời trong Mị đã quay trở lại, nó mãnh liệt và thật là con người mà Mị từng có. Thế nhưng A Sử đã kịp thời biết được. hắn đi chơi về và chắc là để thay đồ rồi đi tiếp nhưng nhìn thấy Mị sửa sang hắn trói Mị lại cái cột ngay nhà. Tóc Mị dài xõa xuống hắn độc ác buộc luôn lên cái cột đó khiến cho Mị không sao cựa quạy được nữa. Thế rồi Mị vẫn mang tâm hồn mình đi theo tiếng sáo ấy. Nó vẫn bổi hổi bồi hồi Mị nhớ đến những kỉ niệm và chân Mị bước đi nhưng không thể nào bước nổi. Khi ấy Mị mới biết mình đang bị trói, tóc cô cũng buộc trên côt khiến cho cô không thể cúi được. Ngoài kia tiếng ngựa đạp vào chân vách nghe thật chua xót. Có thể nói nếu như tiếng sáo kia đánh thức sức sống trong Mị cho Mị nhớ lại những khoảnh khắc ngày xưa mình thường vẫn sống thì tiếng chân ngựa khiến cho mị thức tỉnh và đối mặt với thực tại đầy đau khổ. Và khi ấy Mị không còn nghĩ đến tiếng sáo kia nưa trong khi nó vẫn văng vẳng bên tai và vang trên khắp Hồng Ngài.

Như vậy có thể nói sức sống của Mị đã vùng dậy mãnh liệt nhưng lại bị chính tay A Sử vùi dập một cách vô cùng thậm tệ. nhưng dù sao thì qua đây mị đã cho ta thấy được sức sống tiềm tàng ấy. Nó không chết đi mà bao lâu nay nó chưa có cơ hội để hồi sinh. Và có lẽ lần này thất bại nhưng nó báo hiệu cho lần sau của Mị. A Sử như đại diện cho chính thế lực cường quyền kia vùi dập người ta một cách dã man nhưng tuy thế cũng không thể ngăn cản được sức sông trong con người Mị.

Từ khóa từ Google

• phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật mị
• phân tích sức sống tiềm tàng của mị
• phân tích sức sống tiềm tàng của mị trong đêm tình mùa xuân
• sức sống tiềm tàng của mị trong đêm tình mùa xuân
• sức sống tiềm tàng của mị
• sức sống tiềm tàng của mị trong đêm mùa đông

Văn học – Tags: A Phủ, Bếp lửa, Cảm nhận, cơ hội, con ngựa, con người, cuộc sống, dũng cảm, kỉ niệm, nguyễn du, nhẫn nhục, Nhân vật Mị, phân tích, tác phẩm Vợ Chồng A Phủ, uống rượu, vợ chồng a phủ, vợ nhặt

• Phân tích diễn biến tâm lí nhân vật Mị trong Đêm tình mùa xuân trích truyện ngắn Vợ chồng A Phủ

• Phân tích truyện ngắn Vợ nhặt của Kim Lân

• Phân tích tâm trạng bà cụ Tứ trong truyện ngắn Vợ nhặt của Kim Lân

• Phân tích nhân vật người Vợ nhặt trong tác phẩm cùng tên của Kim Lân

• Phân tích tác phẩm Những đứa con trong gia đình của Nguyễn Thi

• Phân tích nhân vật Việt trong tác phẩm Những đứa con trong gia đình của Nguyễn Thi

• Phân tích vẻ đẹp hình tượng cây xà nu trong truyện ngắn Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành