Vai trò của gan là gì? Chức năng chính của gan trong cơ thể?

Vai trò của gan là gì? Chức năng chính của gan trong cơ thể?

Hẳn chúng ta đều biết, gan là một trong những bộ phận quan trọng nhất của cơ thể. Vậy bạn có bao giờ thắc mắc về vai trò của gan cụ thể như thế nào không? Hãy cùng Aiti-aptech.edu.vn tìm hiểu rõ hơn về cơ quan kỳ diệu này nhé!

Gan được coi là nội tạng lớn nhất của cơ thể, vừa có chức năng ngoại tiết, vừa có chức năng nội tiết; vừa là kho dự trữ của nhiều chất cũng như là trung tâm chuyển hóa quan trọng của cơ thể và có tính chất sinh mạng.

Nội dung chính bài viết

• Chức năng chuyển hóa
  • Chuyển hóa glucid
  • Chuyển hóa lipid
  • Chuyển hóa protid
• Chức năng giải độc
• Chức năng tạo mật
• Chức năng dự trữ
• Một số chức năng khác

Chức năng chuyển hóa

Một trong những nhiệm vụ chính của gan là cung cấp cho cơ thể một nguồn năng lượng liên tục, ngày cũng như đêm, no cũng như đói. Thực phẩm hấp thụ từ hệ thống tiêu hóa, sẽ được gan biến chế và chuyển hóa thành nhiều thể loại sau đó được dự trữ dưới nhiều hình thức khác nhau.

Những nhiên liệu dự trữ sẽ được mang ra dùng trong lúc chúng ta không ăn uống hoặc nhịn đói. Ðây là quá trình vô cùng phức tạp và lệ thuộc vào nhiều cơ quan khác nhau như tuyến giáp trạng (thyroid glands), tuyến tụy tạng (pancreas), tuyến thượng thận (adrenal glands), cũng như hệ thống thần kinh (parasympathetic & sympathetic systems), và một số cơ quan khác.

Sự chuyển hóa các chất cơ bản (glucid, lipid, proid) diễn ra ở nhiều cơ quan, tổ chức khác nhau trong cơ thể, nhưng ở gan quá trình chuyển hóa này diễn ra mạnh mẽ nhất.

Chuyển hóa glucid

Glucid cung cấp năng lượng sống cho cơ thể (nó đảm bảo 2/3 toàn bộ năng lượng sống trong cơ thể). Chuyển hóa glucid tại gan thông qua quá trình tổng hợp glycogen dự trữ và tăng phân giải glycogen để nhằm cung cấp năng lượng cho cơ thể.

Chuyển hóa lipid

Chuyển hóa lipid chủ yếu xảy ra ở gan. Các acid béo đến gan phần lớn tổng thợp thành triglyceride, phospholipid, cholesterol ester. Từ các chất này gan tổng hợp tạo lipoprotein và đưa vào máu để vận chuyển đến các tổ chức, tế bào khắp cơ thể.

Chuyển hóa protid

Chuyển hóa protid: Protein được dự trữ ở gan dưới nhiều protein enzyme và một số protein chức n0ăng, các protein này khi phân giải sẽ tạo thành các acid amin đưa vào máu sau đó cung cấp cho các tế bào khác của cơ thể. Với protein thì gan được xem là trung tâm chuyển hóa chất quan trọng đồng thời là kho dự trữ đảm nhận nhiệm vụ quan trọng của cơ thể.

Chức năng giải độc

Gan được xem như một lá chắn có tác dụng chuyển hóa, ngăn ngừa các chất độc xâm nhập vào cơ thể. Cùng với đó, gan sẽ thực hiện chức năng xử lý và đào thải các chất cặn bã ra bên ngoài.  Khi gan bị chai, những độc tố sẽ ứ đọng lại trong cơ thể.

Chức năng khử độc của gan sẽ được thực hiện bằng cách như sau:

• Bằng các phản ứng hóa học: đây là cơ chế chủ yếu để biến các chất độc hại thành các chất không độc hoặc ít độc hơn rồi đào thải qua đường thận. Các phản ứng hóa học bao gồm: phản ứng tạo ure, phản ứng liên hợp và phản ứng oxy hóa khử.
• Bằng cách cố định và thải trừ một số kim loại nặng: các chất màu đến gan sẽ bị giữ lại không biến đổi gì và đào thải ra ngoài qua đường mật.

Chức năng tạo mật

Trong cơ thể, mật được sản xuất liên tục từ tế bào gan và được dự trữ cô đặc ở túi mật rồi từ đó được bơm xuống  ruột non trong các bữa ăn. Mật vừa có tác dụng giúp tiêu hóa thức ăn tan trong dầu, vừa giúp hấp thu chất dinh dưỡng của cơ thể.

Khả năng sản xuất chất mật của người bị chai gan sẽ từ từ giảm dần gây nên trở ngại trong vấn đề hấp thụ chất mỡ và chất béo. Vì vậy, họ sẽ dần dần mất ký rồi trở nên thiếu dinh dưỡng cũng như thiếu những vitamins tan-trong-mỡ như vitamin A, D, E, K. Khi thiếu vitamin K, họ sẽ dễ bị chảy máu hơn.

Chức năng dự trữ

• Dự trữ các vitamin tan trong dầu: Gan vừa có tác dụng làm tăng hấp thu các vitamin tan trong dầu nhờ chức năng bài tiết mật, vừa là nơi dự trữ các vitamin ấy. Một số vitamin tan trong dầu được dự trữ tại gan như : vitamin A, D, E ..

• Dự trữ vitamin B12: Vitamin B12 sau khi được hấp thụ sẽ được vận chuyển về gan và dự trữ ở đó rồi được giải phóng dần cho cơ thể sử dụng. Lượng dự trữ vitamin B12 ở gan rất lớn, có thể dùng cho cơ thể khoảng 2 năm ở điều kiện bình thường .
• Dự trữ sắt: Sắt được dự trữ tại gan dưới dạng liên kết với apoferritin. Từ gan, sắt được vận chuyển dần tới tủy xương, tham gia vào quá trình tạo hồng cầu.
• Dự trữ máu: Gan là cơ quan nhận được nhiều máu nhất trong cơ thể. Do đặc điểm cấu tạo của gan, các tế bào nội mạc của các xoang mạch nam hoa không gắn chặt vào nhau mà chỉ xếp chồng lên nhau, khiến cho các xoang này dễ giãn và giãn to hơn bình thường và như vậy sẽ chứa được nhiều máu hơn ở các mạch khác trong cơ thể, thực hiện chức năng dự trữ máu.

Một số chức năng khác

Ngoài ra, gan còn có vai trò trong điều hòa đường huyết, tham gia một số chức năng khác của cơ thể như chức năng đông máu, chống đông máu và chức năng tạo máu,…

Với việc đảm nhiệm nhiều vai trò như vây, gan rõ ràng là một trong những cơ quan quan trọng nhất của cơ thể. Sau khi tìm hiểu về những vai trò của gan, chúng ta cần thường xuyên quan tâm đến việc bảo vệ để gan được khỏe mạnh.

Tác giả: Việt Phương

Sinh học –

• Giới khởi sinh là gì? Những đặc điểm điển hình của giới khởi sinh

• Quang hợp là gì? Vai trò quan trọng của quang hợp đối với sự sống

• Hô hấp hiếu khí là gì? Ưu điểm và Ý nghĩa của hô hấp hiếu khí

• Hô hấp ở cây xanh là gì? Đặc điểm quá trình hô hấp ở cây xanh?

• Chức năng của thận là gì? Đặc điểm và Cấu tạo của thận

• Lục lạp là gì? Cấu tạo và Chức năng của lục lạp

• H.pylori là gì? Con đường lây nhiễm H.pylori và Cách xét nghiệm H.pylori