Sự tiêu hóa thức ăn ở dạ dày và những điều cần biết

• Chức năng tiêu hóa của dạ dày
• Quá trình tiêu hóa ở dạ dày diễn ra như thế nào?
  • Quá trình thức ăn đi vào dạ dày, qua đường ống nối với thực quản
  • Quá trình tiêu hóa và hấp thụ thức ăn ở ruột non
  • Quá trình tiêu hóa thức ăn ở ruột già

Chức năng tiêu hóa của dạ dày

Dạ dày là đoạn giữa của ống tiêu hóa, được chia thành đáy vị, thân vị và hang vị. Phía trên nó nối với thực quản qua tâm vị, phía dưới được thông với ruột non qua môn vị.

Dạ dày co bóp rất linh hoạt, được ví như một chiếc túi lớn, khi đói thì co lại, khi ta ăn thì nó giãn nở co bóp vừa đủ để chứa thức ăn đó. Tiêu hóa ở dạ dày là quá trình khá phức tạp. Khi ăn có cảm giác no là do cơ dạ dày giãn ra để chứa thức ăn nuốt vào. Và khi cơ giãn ra hết mức để chứa thức ăn thì áp suất trong dạ dày tăng lên gây ra cảm giác no.

Trong dạ dày có nhiều loại tế bào, có loại giữ nhiệm vụ tiết dịch vị chứa enzyme và acid hydrochlorid; có loại giữ nhiệm vụ tiết chất nhầy, hydrocarbonate; có hệ thống mạch máu, thần kinh. Bên ngoài thành dạ dày được tạo thành bởi nhiều lớp cơ. Đầu dưới có cơ thắt môn vị, thông với hành tá tràng.

Quá trình tiêu hóa ở dạ dày diễn ra như thế nào?

Tiêu hóa thức ăn ở dạ dày sẽ được diễn ra với 3 giai đoạn chính tại 3 bộ phận dạ dày, ruột non, và cuối cùng là ruột già thông với môn vị.

Quá trình thức ăn đi vào dạ dày, qua đường ống nối với thực quản

Quá trình tiêu hóa ở dạ dày bắt đầu ngay từ khi thức ăn được đưa vào miệng. Răng của chúng ta nghiền thức ăn, còn các tuyến nước bọt sẽ tiết ra nước bọt để bôi trơn làm mềm đồ ăn.Thức ăn được đưa vào dạ dày, tại đây quá trình tiêu hóa thức ăn ở dạ dày sẽ được diễn ra với 2 cơ chế biến đổi thức ăn:

• Biến đổi lí học:

Thức ăn được đảo trộn, làm nhuyễn và hòa loãng nhờ sự phối hợp co bóp của các lớp cơ dạ dày, cùng sự thấm đều dịch vị để tạo thành khối nhão

• Biến đổi hóa học:

Một phần nhỏ thức ăn được phân giải nhờ enzyme amylase (đã được trộn đều khi còn ở khoang miệng) thành đường mantose ở giai đoạn đầu, trong khi thức ăn chưa được trộn đều với dịch vị. Sau đó enzyme pepsin có trong dịch vị sẽ phân cắt proteinchuoosix dài thành các chuỗi ngắn gồm 3 – 10 axit amin. Đồng thời, nhiều loại enzyme khác sẽ đóng vai trò khác nhau để tiêu hóa các chất.

+ Các loại thức ăn gluxit, lipit chỉ được biến đổi về mặt lí học

+ Thời gian lưu lại thức ăn trong dạ dày từ 3 đến 6 giờ tùy vào loại thức ăn

+ Thức ăn được đẩy xuống ruột nhờ cơ vòng môn vị do sự chênh lệch độ pH ở dạ dày và ruột non

Quá trình tiêu hóa và hấp thụ thức ăn ở ruột non

Khối thức ăn đã làm nhuyễn trên được đẩy xuống hang vị dạ dày và đi qua môn vị xuống tá tràng từng chút một, rồi đi xuống ruột non. Hệ thống ruột non (dài hơn 3m) với niêm mạc ruột là nơi hấp thụ hầu hết các chất dinh dưỡng của thức ăn để đưa vào máu và hệ bạch huyết. Tiếp theo tụy sẽ tiết ra dịch tụy, gan sẽ tiết ra dịch mật để phân giải thức ăn cho ruột dễ hấp thu dinh dưỡng.

Quá trình tiêu hóa thức ăn ở ruột già

Quá trình trên ở ruột non diễn ra trong khoảng 1 giờ 30 phút. Sau đó, phần thức ăn còn lại (hầu hết chuyển thành bã và các tế bào chết từ ruột) được đưa xuống ruột già, qua phần ruột tịt (manh tràng) có chức năng giữ thức ăn không bị trôi ngược lên phía trên)

Tại đây, ruột già sẽ có nhiệm vụ tách nước bên trong những gì còn lại. Tại ruột già có rất nhiều vi khuẩn có nhiệm vụ tiết ra enzyme phân giải cấu trúc carbonhydrate phức tạp mà dạ dày và ruột non chưa tiêu hóa được. Sau đó, khối phân được tạo thành (gồm bã chưa tiêu hóa được và thượng bì niêm mạc ống tiêu hóa bong tróc) dồn lại, khi đạt được 1 lượng đủ để kích thích co bóp và được tống đẩy ra ngoài qua hậu môn trực tràng. Quá trình tiêu hóa kết thúc tại đây.

Tìm hiểu về quá trình tiêu hóa thức ăn ở dạ dày cũng như các kiến thức về sinh học khác giúp chúng ta hiểu biết hơn về sự hoạt động của cơ thể, cũng như có cách phòng trách hiệu quả. Chúc các bạn một cơ thể khỏe mạnh!

Tác giả: Việt Phương

Danh mục: Sinh học