Phân tích nhân vật A Phủ trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ của Tô Hoài

• Giới thiệu tác giả Tô Hoài và tác phẩm Vợ chồng A Phủ
  • Đôi nét về nhà văn Tô Hoài
  • Tìm hiểu tác phẩm “Vợ chồng A Phủ”
• Phân tích nhân vật A Phủ trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ của Tô Hoài
  • Xuất thân nghèo khổ của nhân vật A Phủ
  • Những tháng ngày đọa đầy cùng cực của A Phủ ở nhà thống lý
  • A Phủ là chàng trai gan góc kiên cường và có sức phản kháng mãnh liệt
• Nhận xét giá trị của tác phẩm khi phân tích nhân vật A Phủ
• Dàn ý phân tích nhân vật A Phủ trong truyện ngắn Vợ chồng A Phủ
  • Mở bài phân tích nhân vật A Phủ
  • Thân bài phân tích nhân vật A Phủ
  • Kết bài phân tích nhân vật A Phủ

Giới thiệu tác giả Tô Hoài và tác phẩm Vợ chồng A Phủ

Phân tích nhân vật A Phủ nói riêng hay cảm nhận về truyện ngắn này nói chung, người đọc cần nắm được giá trị nội dung cũng như nghệ thuật của tác phẩm. Bên cạnh đó, việc nắm được những nét chính về tác giả và tác phẩm sẽ giúp người đọc cảm nhận được tấm lòng trân quý của nhà văn với số phận của những con người trong xã hội thực dân phong kiến.

Đôi nét về nhà văn Tô Hoài

Tô Hoài tên thật là Nguyễn Sen, ông sinh năm 1920 tại Hà Đông (nay là Hà Nội). Khác với nhiều bạn đồng trang lứa, Tô Hoài đã sống đời cơ cực từ ngày còn thơ và mưu sinh vất vả thời trai trẻ. Với tâm huyết với nghề cầm bút, trong hơn 60 năm, nhà văn đã đóng góp vào nền văn học nước nhà hàng trăm đầu sách ở các thể loại đa dạng có thể kể đến như: truyện ngắn, truyện dài, hồi kí, kịch bản phim, tiểu luận…

Ngay từ những ngày tháng đầu bén duyên với văn chương, Tô Hoài đã được rất nhiều người biết đến với các tác phẩm xoay quanh hai đề tài chính là truyện đồng thoại về loài vật và đời sống con người, các tác phẩm nổi bật trong giai đoạn này là: “Dế Mèn phiêu lưu kí” (1941), “O chuột” (1944).

Năm 1943, ông tham gia Hội văn hóa cứu quốc và hoạt động sôi nổi trong lĩnh vực viết văn, làm báo. Sau Cách mạng tháng Tám, Tô Hoài chuyển hướng ngòi bút sang khắc họa những tâm tình về miền núi và tập trung chia sẻ về kinh nghiệm sáng tác, viết tiểu luận. Đó là căn nguyên dẫn đến sự ra đời của các tác phẩm ghi dấu ấn như: “Truyện Tây Bắc” (1953), “Miền Tây” (1967), “Cát bụi chân ai” (1992).

Từ sau kháng chiến chống Pháp, Tô Hoài có nhiều điều kiện hơn để dành thời gian chăm chút cho nghề viết và số lượng tác phẩm đồ sộ kể trên chính là thành quả cho sự miệt mài lao động đó. Trong các sáng tác của mình, Tô Hoài thường tỏ rõ sự hiểu biết của bản thân về phong tục tập quán vùng miền mà đặc biệt là miền núi.

Ông có lối viết hấp dẫn bởi lời văn rất giàu chất trữ tình, ông không chỉ có khả năng miêu tả thiên nhiên đặc sắc mà còn có tài phân tích tâm lí nhân vật tinh tế. Với nhiệt huyết dành cho văn chương, Tô Hoài hoàn toàn xứng đáng với Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học – Nghệ thuật năm 1996.

Tìm hiểu tác phẩm “Vợ chồng A Phủ”

Trong số những tác phẩm của Tô Hoài được chọn đưa vào chương trình phổ thông, “Vợ chồng A Phủ” là một trường hợp đặc biệt thể hiện tình cảm sâu nặng của tác giả đối với đồng bào miền núi. Tác phẩm được in trong tập “Truyện Tây Bắc” (1953) và là thành quả đáng trân trọng của Tô Hoài trong chuyến đi cùng bộ đội giải phóng Tây Bắc kéo dài đến 8 tháng. Nhờ tập truyện này mà nhà văn đã được vinh danh với Giải nhất Tiểu thuyết của Hội Văn nghệ Việt Nam 1956.

Phân tích nhân vật A Phủ trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ của Tô Hoài

Xuất thân nghèo khổ của nhân vật A Phủ

Phân tích nhân vật A Phủ, ta thấy đây là chàng trai miền sơn cước vốn sống cuộc đời khoáng đạt, tự do nhưng chàng A Phủ lại có một số phận hết sức đặc biệt, thậm chí có phần éo le. Từ nhỏ, A Phủ đã mồ côi cha mẹ, lại vô tình trở thành món hàng đổi chác lấy cái ăn cho người khác. Tuy nhiên vì sức vóc khỏe mạnh, “chạy nhanh như ngựa”, tính tình siêng năng chăm chỉ, làm lụng tài giỏi tháo vát “biết đúc lưỡi cày, biết đục cuốc, lại cày giỏi và đi săn bò tót rất bạo” nên A Phủ được dân làng xem là “con trâu tốt”.

Những tưởng chịu thương chịu khó thì A Phủ cũng sẽ có một cuộc sống yên ả như bao người. Nhưng do nghèo khó, phận là kẻ mồ côi nên A Phủ không thể lấy được vợ như suy nghĩ đã ăn sâu vào tiềm thức bao đời của dân làng “phép rượu cũng chẳng to hơn phép làng”.

Đã thế, khi phân tích nhân vật A Phủ người đọc còn thấy chàng trai này phải chịu những hủ tục lạc hậu và sự bất công. Chàng bị phạt vạ vì đánh A Sử – con nhà thống lý. Dĩ nhiên, người chân chất như A Phủ không tự dưng sinh sự mà đánh con nhà có thế lực như A Sử. Sự thật là do A Sử đã quấy nhiễu cuộc sống của dân làng, chính điều đó đã khiến cho A Phủ không thể đứng yên nhìn mà không cho hắn một bài học cảnh cáo.

Thế nhưng, thế lực của hắn lại quá lớn nên A Phủ bị bắt sống và chịu hành đày rất tàn nhẫn: “Cứ mỗi đợt bọn chức việc hút thuốc phiện xong, A phủ lại phải ra quỳ giữa nhà, lại bị người xô đến đánh. Mặt A Phủ sung lên, môi và đuôi mắt giập chảy máu […] Cứ như thế, suốt chiều, suốt đêm, càng hút, càng tỉnh, càng đánh, càng chửi, càng hút”. A Phủ dường như đã trở thành nơi để trút giận, thú vui để tiêu khiển của bọn người giàu có nhưng nhẫn tâm.

Sự éo le đáng thương không chỉ dừng lại ở đó, trở thành nạn nhân của bạo lực, A Phủ cũng bỗng chốc trở thành con nợ của nhà thống lí với số nợ kếch xù dưới tài phân tích lắt léo và sự am hiểu luật lệ cặn kẽ của tên thống lí Pá Tra: “mày phải nộp vạ cho người phải mày đánh là hai mươi đồng, nộp cho thống quán năm đồng, mỗi xéo phải hai đồng, mỗi người đi gọi các quan làng về hầu kiện năm hào…” và cuối cùng “cả tiền phạt, tiền thuốc, tiền lợn, mày phải chịu một trăm bạc trắng”.

Dĩ nhiên, thống lí Pá Tra đủ hiểu có tra tấn A Phủ hơn nữa cũng không thể lấy được từ chàng số tiền ấy. Do vậy, hắn đã khéo léo gợi ý ngay: “Mày không có trăm bạc thì tao cho mày vay để mày ở nợ” và cũng không quên dặn dò: “chưa có tiền giả thì tao bắt mày ở làm con trâu, con ngựa cho nhà tao. Đời mày, đời con, đời cháu mày tao cũng bắt thế, bao giờ hết nợ tao mới thôi” mà đây mới thực sự là mục đích chính của hắn vì hắn biết rõ, được A Phủ làm việc trong nhà thì lợi cho hắn như thế nào.

Có lẽ, tên thống lí này đã quen với thói bắt vạ này nên cách hắn xử lí mới nhanh chóng, suôn sẻ mà thuần thục đến vậy. Thế thì A Phủ còn cách nào khác hơn ngoài việc chấp nhận điều đó dẫu biết rằng tháng ngày sắp tới cuộc sống chẳng dễ dàng. Phân tích nhân vật A Phủ, người đọc thương cảm biết bao về số phận của chàng trai ấy.

Những tháng ngày đọa đầy cùng cực của A Phủ ở nhà thống lý

Khi phân tích nhân vật A Phủ, sẽ không khó để đoán được quãng đời tiếp theo của chàng trai này sẽ diễn ra như nào khi rơi vào vòng vây của gia đình nhà thống lý: trở thành người làm công bị bóc lột tàn nhẫn. Một thân một mình chàng cáng đáng biết bao nhiêu là việc để trả nợ cho nhà quan thống lí Pá Tra, nào là “đốt rừng, rồi cày nương, cuốc nương, săn bò tót, bẫy hổ, chăn bò, chăn ngựa”, rồi phải “bôn ba rong ruổi ngoài gò trong rừng”.

Công việc chất chồng như thế nhưng mà nhờ có sức khỏe, A Phủ lại đương tuổi sức lực nên “công việc làm hay đi săn, cái gì cũng làm phăng phăng”. Nhưng cuộc đời lại lắm điều trớ trêu với A Phủ. Nợ còn nặng gánh, A Phủ lại phải chịu thêm một cái gông của sự áp bức khi chàng nhận nhiệm vụ trông bò, trông ngựa nhưng lại không may để hổ bắt mất bò nhà chủ. Quả thật, phân tích nhân vật A Phủ khiến mỗi chúng ta cảm thấy xót xa cho số phận của nhân vật.

Khi đó A Phủ nhất quyết cãi lại lời Thống Lý, rồi quyết tâm đi bắt hổ. Nhưng cuối cùng chàng trai ấy cũng đành phải tự tay đóng cọc để người ta trói mình. Đau khổ cùng cực đến nỗi khi Mị nhìn sang thì thấy “một dòng nước lấp lánh bò xuống ở hai hõm má nơi đã xám đem lại”, “thở phè từng hơi, không biết mê hay tỉnh”.

Vậy là “A Phủ bị thống lí Pá Tra bắt dựa lưng vào cái cột trong góc nhà rồi lấy dây mây quấn từ chân đến tận vai, chờ đến khi nào bắt được hổ mới tha”. Đến đây, ta không khỏi xót lòng khi phân tích nhân vật A Phủ, bởi chàng trai ấy đã phải sống kiếp người thấp cổ bé họng, dẫu có lương thiện, hiền lành nhưng cuộc sống lại không hề bớt đi những sóng gió, khổ đau.

A Phủ là chàng trai gan góc kiên cường và có sức phản kháng mãnh liệt

Tưởng chừng khi chịu đọa đày về thể xác, áp bức về tinh thần trong cả một quãng thời gian dài để rồi sẽ mãi “quỳ chịu đòn, chỉ im như cái tượng đá” đến hết đời nhưng thật may mắn, con người bản lĩnh của A Phủ hết lần này đến lần khác sống dậy để lại một lần gan góc, mạnh mẽ và giàu sức sống.

Phân tích nhân vật A Phủ, ta nhận thấy đây là một chàng trai mạnh mẽ gan góc ngay từ khi còn nhỏ. Nét tính cách này có sự nhất quán với bản tính của A Phủ. Trong hoàn cảnh “anh của A Phủ, em A Phủ chết, bố mẹ A Phủ cũng chết” vì đậu mùa và “còn sót lại có mình A Phủ”, lại còn bị người làng đói bụng bắt đem bán để đổi lấy thóc của người Thái ăn nhưng cậu bé mười tuổi côi cút ấy lại không hề tỏ ra sợ sệt. Trái lại, A Phủ còn “gan bướng, không chịu ở dưới đồng thấp để rồi trốn lên núi, lưu lạc đến Hồng Ngài”.

Sau đó, khi đã trở thành một chàng thanh niên đã biết “cùng trai làng đem sáo, khèn, đem con quay và quả pao, quả yến đi tìm người yêu ở các làng trong vùng” thì A Phủ cũng biết phản ứng mạnh mẽ để bênh vực cái đúng. Chàng đã không e dè mà “chạy vụt ra vung tay ném con quay rất to vào mặt A Sử”, “xộc tới, nắm cái vòng cổ, kéo dập đầu xuống, xé vai áo, đánh tới tấp” tên A Sử ăn không ngồi rồi, hay đi gây sự. Khi phân tích nhân vật A Phủ, ta thấy hành động này diễn ra đột ngột mang tính bộc phát nhưng đã thể hiện sự dũng cảm ở chàng trai nhận thức rõ ràng sự phải trái.

Trong lần bị trói vì để hổ vồ mất bò, A Phủ tiếp tục bị hành hạ và dường như nỗi đau khổ, chua chát cho phận đời có lúc đã vượt lên trên bản lĩnh của chàng trai nên mới dẫn đến nỗi khi Mị nhìn sang chàng thì thấy “một dòng nước mắt lấp lánh bò xuống nơi hõm má đã xám đen lại”. Đến đây, tưởng rằng A Phủ sẽ có cơ hội trút hết nỗi đớn đau theo lẽ thường mà người ta vẫn hay làm khi có người đến bên, dù chưa biết rằng họ có đồng cảm với mình hay không, vậy mà khi Mị rón rén bước lại, “A Phủ cứ thở phè từng hơi, không biết mê hay tỉnh”.

Phân tích nhân vật A Phủ, ta thấy rõ ràng hơn cả cho cá tính mạnh mẽ của chàng trai này phải kể đến chi tiết cuối truyện – chi tiết về thái độ và hành động khi chàng được Mị cởi trói. Mặc dù kiệt sức đến mức “khuỵu xuống, không bước nổi” nhưng lòng ham sống trong A Phủ đã trỗi lên mạnh nhất có thể để chàng “quật sức cùng lên, chạy”.

Phân tích nhân vật A Phủ, ngược đọc nhận ra rằng chàng trai ấy đã ý thức được một điều rất rõ ràng “cái chết có thể đến nơi ngay”. Cũng tỉnh táo hơn lúc nào hết, A Phủ nhận thấy rõ cũng cần lắm việc san sẻ cơ hội giải thoát cho người phụ nữ đã cứu mình nên mới cùng Mị “lẳng lặng đỡ nhau chạy xuống dốc núi”. Như vậy, A Phủ cùng với Mị đã tự giải thoát khỏi nhà thống lý. Chính khát vọng và sức sống từ người phụ nữ cùng cảnh ngộ đã thổi bùng trở lại khát khao tự do nơi người con trai mang bản chất tốt đẹp này.

Thế mới thấy, khi bị đẩy đến cùng đường thì đó cũng chính là lúc khát khao sống của con người trở nên mạnh mẽ nhất, quyết liệt nhất. Phân tích nhân vật A Phủ, ta nhận ra chính khát khao và ý thức muốn được sống đã hối thúc nhân vật tìm kiếm cho bản thân một tia sáng cuộc đời. Và A Phủ là một trường hợp tiêu biểu như vậy.

Nhận xét giá trị của tác phẩm khi phân tích nhân vật A Phủ

Theo một cách tổng quát, khi phân tích nhân vật A Phủ ta có thể thấy tác phẩm này dưới bàn tay tài hoa của nhà văn Tô Hoài đã trở thành một bức tranh chân thực lột tả hết được mọi ngóc ngách đời sống của con người miền núi. Họ là hiện thân của những số phận bi thảm chịu sự áp bức bóc lột tàn bạo của bọn phong kiến, thực dân bên cạnh những hủ tục lạc hậu của chính đồng bào mình.

Tuy nhiên, tác giả vẫn có một niềm tin mãnh liệt vào họ – những người không thôi hi vọng về một tương lai mới. Vì vậy chính ông đã thể hiện ý thức tự giác đấu tranh nơi họ để giành lấy hạnh phúc. Để chuyển tải nội dung đó, Tô Hoài đã dùng cách khắc họa nhân vật sinh động cùng nghệ thuật miêu tả nội tâm sâu sắc. Ngôn từ chọn lọc và phong phú cũng đã giúp ông thành công trong việc tạo dựng nên khung cảnh mang phong vị miền núi đậm đà. Phân tích nhân vật A Phủ cũng giúp người đọc cảm nhận được tài năng cùng với tâm huyết của nhà văn.

Nếu như Mị là kiểu nhân vật tâm lý thì A Phủ lại là nhân vật hành động táo bạo và đầy quyết liệt. Có thể thấy khi miêu tả A Phủ, Tô Hoài đã phối hợp vừa tả vừa kể, nhấn mạnh các chi tiết cụ thể và ấn tượng để khắc họa rõ nét đặc điểm cũng như tính cách của nhân vật. Cùng với nhân vật Mị, A Phủ đã góp phần hoàn thiện chân dung con người miền núi Tây Bắc trong xã hội thực dân phong kiến thối nát. Đó là những số phận đau thương nhưng giàu tình cảm, sức sống và khát vọng…

Mỗi người đọc có lẽ đều mong một kết thúc tốt đẹp đến với A Phủ và Mị, bởi họ chính là những con người không chịu khuất phục trước cường quyền gian ác. Nếu chị Dậu trong “Tắt Đèn” của Ngô Tất Tố chạy ra khỏi nhà lý thống trong đêm tối đen như cuộc đời của chị, người ta mong chị sẽ gặp được ánh sáng soi rọi của cách mạng, thì ở đây, người đọc cũng mong A Phủ và Mị chạy thoát khỏi nhà lí thống, gặp được ánh sáng của Cách mạng nơi cuối đường.

Kết bài: Nhà văn Tô Hoài đã rất thành công trong việc xây dựng hình tượng nhân vật A Phủ trong tác phẩm của mình. Người đọc không chỉ ấn tượng với sức sống tiềm tàng của Mị mà còn bất ngờ về sức sống ấy ở cả A Phủ. Nhìn lại một lần nữa, có thể thấy Mị và A Phủ đã hoàn thành bức chân dung về những con người nơi miền núi Tây Bắc. Cùng với Mị, nhân vật A Phủ đã giúp người đọc có một cái nhìn đầy đủ về số phận của con người dù đau thương nhưng dạt dào tình cảm và khát khao hạnh phúc.

Dàn ý phân tích nhân vật A Phủ trong truyện ngắn Vợ chồng A Phủ

Mở bài phân tích nhân vật A Phủ

• Giới thiệu tác giả Tô Hoài cùng tác phẩm Vợ chồng A Phủ.
• Đi từ phong cách sáng tác của nhà văn Tô Hoài.
• Dẫn dắt đến nhân vật A Phủ cũng là một nhân vật chính của thiên truyện.

Thân bài phân tích nhân vật A Phủ

• Hoàn cảnh và xuất thân của nhân vật A Phủ.
• Số phận đọa đầy cùng cực nơi nhà thống lý Pá Tra
• A Phủ là một chàng trai mạnh mẽ gan góc, có sức phản kháng mãnh liệt.

Kết bài phân tích nhân vật A Phủ

• Tổng kết giá trị nội dung và nghệ thuật của truyện ngắn.
• Kết luận về hoàn cảnh, số phận cùng những phẩm chất cao đẹp của A Phủ.
• Thể hiện ngòi bút tài năng cùng giá trị nhân văn sâu sắc của nhà văn Tô Hoài.

Xem thêm >>> Phân tích Vợ chồng A Phủ của nhà văn Tô Hoài – Ngữ Văn 12

Xem thêm >>> Phân tích nhân vật Mị trong đêm tình mùa đông: Vợ chồng A Phủ – Tô Hoài

Xem thêm >>> Vợ chồng A Phủ và Chí Phèo – So sánh sự hồi sinh của nhân vật Mị và Chí

Như vậy, qua những miêu tả tinh tế cùng với ngòi bút tài năng của mình, nhà văn Tô Hoài đã làm nổi bật lên hình tượng cùng với khí phách của nhân vật A Phủ. Cùng với Mị, nhân vật A Phủ dù cho bị áp bức đến cùng cực nhưng đã đấu tranh giành lại tự do và hạnh phúc bằng sức mạnh quật khởi của chính mình.

Tu khoa liên quan:

• soạn nhân vật a phủ
• tóm tắt nhân vật a phủ
• tính cách nhân vật a phủ
• sơ đồ tư duy nhân vật a phủ
• phân tích nhân vật a phủ hay
• phân tích nhân vật a phủ và mị
• cảm nhận của anh chị về hình tượng nhân vật a phủ
• phân tích nhân vật a phủ từ đó liên hệ với nhân vật chí phèo
• phân tích nhân vật a phủ trong vợ chồng a phủ của nhà văn tô hoài

Tác giả: Việt Phương