Nhà văn Nam Cao trong tác phẩm Chí Phèo đã xây dựng thành công hình ảnh bát cháo hành Thị Nở, qua đó bằng tâm huyết và tình cảm của mình thể hiện sự trân trọng và yêu thương đối với những con người nghèo khổ. Chí Phèo là truyện ngắn viết tiếp những trang văn chân thực nhất về đề tài người nông dân. Dù đi sau, nhưng tác phẩm đã trở thành kiệt tác của nền văn học hiện thực phê phán giai đoạn 1930- 1945. Cùng Aiti-aptech.edu.vn tìm hiểu, cảm nhận và phân tích hình ảnh bát cháo hành Thị Nở qua tác phẩm trên!
Nội dung chính bài viết
- Giới thiệu nhà văn Nam Cao và tác phẩm Chí Phèo
- Khái quát về bi kịch của Chí Phèo trước khi gặp Thị Nở và ăn bát cháo hành
- Cảm nhận và phân tích hình ảnh bát cháo hành Thị Nở
- Dàn ý cảm nhận và phân tích hình ảnh bát cháo hành Thị Nở
Giới thiệu nhà văn Nam Cao và tác phẩm Chí Phèo
Để tìm hiểu về hình ảnh bát cháo hành Thị Nở cũng như nắm được nội dung và nghệ thuật của tác phẩm Chí Phèo, người đọc cần có những thông tin khái quát về tác giả Nam Cao cũng như tác phẩm Chí Phèo. Dưới đây là một số nét khái quát chính:
Đôi nét về tác giả Nam Cao
- Nhà văn Nam Cao sinh năm 1915 và mất năm 1951. Bút danh của ông là Trần Hữu Tri. Quê ông ở làng Đại Hoàng, thuộc huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam.
- Trước năm 1945, Nam Cao dạy học kết hợp viết văn.
- Năm 1943, ông tham gia Hội Văn hóa Cứu quốc. Tháng 8 năm 1945, ông trực tiếp cùng với Hội cướp chính quyền địa phương.
- Năm 1946, Nam Cao trở thành phóng viên mặt trận miền nam Trung Bộ, sao đó ông lên Việt Bắc tham gia phong trào văn nghệ phục vụ kháng chiến.
- Nam Cao được biết đến là cây bút hiện thực xuất sắc của phong trào văn học thời kì 1930-1945.
- Các tác phẩm trước Cách mạng của ông chủ yếu là truyện ngắn và tiểu thuyết, tiêu biểu như: Chí Phèo, Lão Hạc, Sống mòn, Đời thừa, Mua nhà…. Hình ảnh bát cháo hành Thị Nở nằm trong tác phẩm Chí Phèo.
- Một số tác phẩm nổi bật giai đoạn sau Cách mạng của Nam Cao như: Chuyện biên giới, Nhật kí ở rừng và Đôi mắt….
- Nam Cao có quan điểm “nghệ thuật vị nhân sinh”. Suốt cuộc đời phục vụ văn chương, ông luôn sống và trăn trở, là một nhà văn luôn ý thức về trách nhiệm của mình khi cầm bút.
- Nam Cao là đại diện xuất sắc của phong trào văn học theo chủ nghĩa hiện thực phê phán.
- Thời gian đầu cầm bút ông bị ảnh hưởng của văn học lãng mạn đương thời, tuy nhiên về sau chính Nam Cao nhận ra đó là thứ văn chương xa lạ với cuộc sống đói khổ lầm than của người dân, từ đó nhà văn chuyển hướng để tìm đến con đường nghệ thuật hiện thực.
- Nam Cao có phong cách nghệ thuật triết lý trữ tình sắc lạnh. Các tác phẩm của nhà văn nhìn chung đều đề cao con người, đi sâu vào phân tích tâm lý nhân vật để toát lên nội dung tư tưởng của tác phẩm.
- Đề tài về người trí thức và nông dân nghèo được Nam Cao đặc biệt chú ý đến. Hình ảnh bát cháo hành Thị Nở thuộc đề tài về những người nông dân lầm than mà nhà văn hướng đến.
Tóm lược về tác phẩm Chí Phèo
Khi tìm hiểu về hình ảnh bát cháo hành Thị Nở cũng như ý nghĩa của chi tiết này trong tác phẩm, chúng ta cần phân tích về hoàn cảnh ra đời và tóm lược về tác phẩm.
- Chí Phèo là truyện ngắn được sáng tác vào tháng 2 năm 1941. Tác phẩm tái hiện bi kịch lầm than của người nông dân trong xã hội trước cách mạng tháng 8.
- Trước đây khi sáng tác, Nam Cao đặt tên truyện là “Cái lò gạch cũ”, được in lần đầu năm 1941 bởi nhà xuất bản Đời mới với tên gọi “Đôi lứa xứng đôi”.
- Về sau khi được in lại bởi Hội văn hóa Cứu quốc, Nam Cao đã đổi lại thành Chí Phèo
- Truyện ngắn Chí Phèo thể hiện chân thực về cuộc sống lầm than đến mức bị tha hóa nhân cách của những người nông dân nghèo khổ, đồng thời thể hiện khát vọng sống và vươn đến hạnh phúc của họ ngay trong hoàn cảnh cơ cực nhất.
- Qua đó, nhà văn cũng khéo léo tố cáo xã hội đương thời đồng thời thể hiện tiếng nói cảm thương và trân trọng với số phận những người nông dân ở đây của xã hội. Tác phẩm Chí Phèo đã cho thấy giá trị hiện thực và nhân đạo sâu sắc trong ngòi bút của Nam Cao.
Khái quát về bi kịch của Chí Phèo trước khi gặp Thị Nở và ăn bát cháo hành
Để phân tích sâu hơn hình ảnh bát cháo hành Thị Nở, chúng ta cần tìm hiểu về bị kịch cuộc đời nhân vật Chí Phèo, từ đó hiểu hơn về ý nghĩa của hình ảnh này trong tác phẩm trên.
Chí Phèo là nhân vật cùng khổ
Nhân vật Chí Phèo trong tác phẩm hiện lên với tất cả những bất hạnh của những con người tận đáy của xã hội. Chính vì thế khi nhận được sự săn sóc với hình ảnh bát cháo hành Thị Nở đã khiến Chí thức tỉnh như nào. Chí Phèo đã bị mất nhân hình ngay từ thủa nhỏ khi vừa chào đời đã bị bở rơi ở cái lò gạch cũ và trở thành một đứa con hoang.
Tên Chí đã trải qua những năm tháng tuổi thơ nghèo khổ với kiếp sống moi rợn cho người ta như làm đầy tớ cho Bá Kiến, bị vào tù 7, 8 năm trời do Bá Kiến ghen tuông vô cớ. Rồi hắn lại bước ra khỏi nhà tù với thân hình ghê tơm như cái đầu trọc lóc, mặt đen, răng trắng hơn và hai con mắt gườm gườm. Hắn chỉ còn biết dấn thân vào cái nghề rạch mặt ăn vạ với những vết sẹo dài ngăn loang lổ trên khuôn mặt.
Chí Phèo bị tha hóa nhân tính
Chí Phèo bước ra khỏi tác phẩm với những hình ảnh xấu xa, ngang ngược. Một con người sống trong men say và thành tay sai đắc lực cho tên Bá Kiến. Để rồi một ngày chị gặp Thị với hình ảnh bát cháo hành Thị Nở khiến hắn thức tỉnh lương tri đã mất từ lâu.
Khi chưa gặp Thị, hắn phá phách, ăn vạ rạch mặt, ức hiếp…. để rồi mọi người trong làng ai cũng sợ cũng kiêng dè hắn như tránh một tên quỷ dữ. Chí Phèo xuất hiện với những hình ảnh lướt khướt, hắn luôn say và giao tiếp với mọi người qua những tiếng chửi
Cảm nhận và phân tích hình ảnh bát cháo hành Thị Nở
Hình ảnh bát cháo hành Thị Nở là chi tiết nghệ thuật độc đáo góp phần làm nổi bật lên giá trị nhân đạo sâu sắc của tác phẩm. Bát cháo đó không những giúp Chí khỏi ốm mà nó như nguồn khai sáng cho cuộc đời về sau của Chí. Hình ảnh bát cháo hành Thị Nở còn giúp Chí cảm nhận được vị ngọt của tình yêu…
Sự xuất hiện bát cháo hành
Hình ảnh bát cháo hành Thị Nở xuất hiện ở phần giữa của tác phẩm, trong một lần say khi Chí đi ngang vườn chuối để trở về căn chòi của mình. Khi tỉnh dậy hắn ốm một trận nằm bẹp, Thị Nở thương hắn về nhà lấy một ít gạo để nấu cho Chí một bát cháo.
Họ gặp nhau trong một đêm gió mát tại vườn chuối cạnh sông, khi đó Chí uống rượu say tại nhà Tư Lãng. Hai con người được làng Vũ Đại cho là “dị”, hai số phận trớ trêu đã gặp nhau trong một đêm thanh như thế. Mối tình “người-ngợm” này được dựng lên được nhà văn dựng lên giúp làm sáng lên tình người trong cái xã hội u tối lúc bấy giờ, để Chí cảm nhận được sự yêu thương từ một người đàn bà xa lạ.
Hình ảnh bát cháo hành Thị Nở
Qua hình ảnh bát cháo hành Thị Nở, Nam Cao đã phân tích chiều sâu tâm lý nhân vật để khắc họa tính cách một cách chân thực nhất. Một đêm tình xuyến xao với cả hai con người “đặc biệt” của ngôi làng Vũ Đại. Đêm tình ấy khiến Thị suy nghĩ xuyến xang, để rồi vừa sáng đã chạy đi tìm gạo để nấu cháo cho Chí.
Có thể thấy, tâm lý của Thị rấy ngô nghê nhưng cũng có phần sâu sắc với những rung cảm chân thực. Dù là người xa lạ ấy mà chỉ trong đôi chút khoảnh khắc Thị đã có những tâm sự thầm kín, đó là tình cảm thắm thiết, là những rung động nhẹ nhàng chớm nở. Thi không hề dở hơi, mà ngược lại còn vô cùng lo lắng cho Chí. Lúc này, những khát khao hạnh phúc và tình yêu như mọi người, dù chỉ là vợ của Chí Phèo cũng trỗi dậy trong Thị.
Vì thế, sự xuất hiện hình ảnh bát cháo hành Thị Nở không chỉ thể hiện trách nhiệm mà đó còn là cả một tấm lòng chân thành đầy cao cả. Thị dành cho chí môt nỗi lo thực sự của những người thân dành cho nhau ở trong thâm tâm. Vậy nên, chính Thị Nở đã đem cho Chí Phèo nồi cháo hành còn nóng nguyên để hắn ăn cho khỏi ốm.
Có thể thấy, hình ảnh bát cháo hành Thị Nở đã trở thành một biểu tượng nghệ thuật. Bát cháo hành ấy có thể chẳng ngon và hấp dẫn như nó vốn có, nhưng lại chứa đựng biết bao tình yêu, tình người ấm áp. Đó nghĩa cử cao đẹp mà những người thân dành cho nhau trong cơn ốm, là sự ân cần chăm sóc cùng những lo âu mà Thị Nở dành cho Chí.
Hình ảnh bát cháo hành Thị Nở chính là tình người hiếm hoi mà Chí đã nhận được trong hoàn cảnh đó, khi là một người ở tận đáy của xã hội. Lúc này, hương vị cháo hành đã trở thành hương vị ngọt ngào của tình người, của hạnh phúc lứa đôi chứa đựng bao nhiêu khao khát hạnh phúc. Dư vị này mãi mãi lan tỏa và theo suốt cuộc đời của Chí.
Qua việc đưa bát cháo hành vào tác phẩm, nhà văn đã khéo léo phân tích quá trình diễn biến trong tâm lý của Thị – người đàn bà xấu xí gàn dở của làng Vũ Đại. Sự đối lập giữa ngoại hình và nội tâm của Thị khiến người đọc xúc động biết bao. Nhà văn qua việc miêu tả chân dung và phân tích tâm lý nhân vật đã cho thấy ông không hề hạ thấp con người, mà ngược lại luôn tôn vinh và đề cao vẻ đẹp của con người.
Hình ảnh bát cháo hành Thị Nở không còn dừng lại ở một chi tiết giản đơn nữa mà nó còn có tác dụng cảm hóa lòng người, thức tỉnh nhân tính và đánh thức những mơ ước nhỏ nhoi nơi tâm hồn những con người bị tha hóa. Hình ảnh bát cháo hành Thị Nở hay chính là nhân vật Thị đã hồi sinh tâm tính tốt đẹp trong con người Chí Phèo. Do vậy, hình ảnh bát cháo hành Thị Nở có vai trò đặc biệt quan trọng và có vai trò to lớn trong việc thể hiện nội dung tư tưởng của tác phẩm.
Hình ảnh bát cháo hành Thị Nở còn cho thấy ở Nam Cao sự trăn trở suy nghĩ cho những con người cùng khổ. Nhà văn luôn có một niềm tin mãnh liệt ở con người, ở phần thiện lương cao quý của họ đã đang bị xã hội tha hóa. Nam Cao đã chứng tỏ một điều rằng sự thiên lương tốt đẹp ấy không bao giờ bị mất, nó chỉ có thể bị ẩn khuất bởi hoàn cảnh và sự khắc nghiệt từ cuộc sống mà thôi.
Một con người trong đống bùn lầy của xã hội, tưởng rằng không còn có nhân hình nhân tính nào nữa mà chỉ qua hình ảnh bát cháo hành đã khơi dậy những phần tốt đẹp, những cảm nhận chân thực. “Hắn thấy mắt mình ươn ướt. Bởi vì lần đầu hắn được một người đàn bà cho…” Từ cảm xúc ngạc nhiên cho đến sự nghẹn ngào khó tả trong tâm lý của Chí đã được Nam Cao miêu tả thật chân thực.
Lần đầu tiên Chí được sự quan tâm chăm sóc và lo lắng từ một người đàn bà sau những ngày thàng bị tù tội đọa đầy. Đây cũng là lần đầu Chí Phèo cảm nhận được thứ tình cảm đặc biệt, được một con người nhìn nhận mình như một con người và đối xử với hắn theo cách mà con người dành cho nhau. Để rồi sau đó, hắn tỉnh đến chiêm nghiệm suy tư.
Lúc này, Chí Phèo không những đã thực sử thoát khơi cơn ma men của rượu, mà hắn đã tỉnh ngộ và ý thức được về những tháng năm say triền miên của mình “Hắn vừa vui vừa buồn, có chút gì đó ăn năn”. Hình ảnh bát cháo hành với bàn tay chăm sóc của Thị Nở nhận thức được những việc mình đã làm. Bát cháo ấy đã khiến Chí khỏi ốm, tình người ấy đã khiến Chí thức tỉnh…
Chí ngẫm nghĩ về những tháng này nghèo hèn nhà bá Kiến để rồi nghẹn lòng cay đắng. Sự thiện lương cao quý đã trở về trong Chí Phèo sau bao nhiêu ngày tháng bị tha hóa đọa đầy. Bát cháo hành của Thị Nở khi được Chí húp xong, lại được Thị đỡ lấy và múc thêm bát nữa. Chính chi tiết này đã giúp cho Chí thẫm đẫm bao nhiêu ý nghĩa ở những giọt mồ hôi.
Để rồi Chí khao khát hạnh phúc giản đơn, mong ước tình yêu nhẹ nhàng như thế. Hình ảnh bát cháo hành hay chính Thị đã trở thành điểm tựa, là cầu nối mở ra những hy vọng, những khát khao. Bát cháo ấy đã làm tươi lại tâm hồn cằn cỗi của Chí, bát cháo tình yêu đã thanh lọc nghĩ suy trong hắn để rồi một con người dị dàng, biến hình ấy lại có những ước mơ hết sức bình dị nhỏ nhoi đời thường.
Ý nghĩa nghệ thuật của bát cháo hành
Dù là vậy những mơ ước giản dị nhưng cái xã hội bất lương ấy với bao nhiêu định kiến và ngăn trở đã không cho Chí có được một cơ hội để trở về cuộc sống bình thường như bao người. Hình ảnh bát cháo hành có ý nghĩa nghệ thuật vô cùng to lớn. Bên cạnh việc khẳng định mơ ước trở về của Chí, đồng thời cũng nhấn mạnh đến sự phẫn uất của Chí khi bị Thị cự tuyệt.
Dư vị của bát cháo hành Thị Nở đã giúp Chí tự ngấm và tự thấm bị kịch của cuộc đời mình. Những hy vọng nhỏ bé mong manh cũng nhanh chóng tan thành mây khói. Nhưng Chí nhận ra rằng hắn không thể sống như trước kia được nữa, hắn phải thay đổi. Chí Phèo – tên chuyên bợm trợp ăn vạ rạch mặt trước đây bỗng khóc rưng rức như một đứa trẻ trong sự tuyệt vọng.
Hình ảnh bát cháo hành mang ý nghĩa nghệ thuật lớn lao bởi nó khẳng định sự phối hợp hài hòa giữa các chi tiết trong tác phẩm. Có thể đây, hình ảnh bát cháo hành là chi tiết mang sức nặng trong truyện, chứa đựng toàn bộ giá trị nội dung nghệ thuật cũng như tinh thần nhân đạo mà Nam Cao đã gửi gắm trong những nhân vật của mình.
Hình ảnh bát cháo hành Thị Nở mang nhiều ý nghĩa nghệ thuật sâu sắc bởi nó thúc đẩy sự phát triển và tạo bước ngoạt cho câu truyện. Từ đó, chi tiết hình ảnh bát cháo hành cũng giúp làm nổi bật hoàn cảnh và tính cách của từng nhân vật. Hình ảnh bát cháo hành có thể không ngon ngọt toàn vẹn nhưng nó chính là hương vị của tình người, của tình yêu thương ấm ấp, của giá trị nhân đạo cao cả mà Nam Cao mang đến.
Không hiểu sao mỗi khi đọc Chí Phèo, trong tâm tưởng chúng ta lại hiện lên hình ảnh về một con người lướt khướt bước ra từ trang văn giàu giá trị nhân đạo, một con người với những bước đi loạng chạng say xỉn ngật ngưỡng với ý thức say-tỉnh lẫn lộn. Trên hành trình toàn những bị kịch ấy thì sự xuất hiện hình ảnh bát cháo hành cùng sự chăm sóc của Thị đã giúp Chí trở lại với sự thiện lương…
Hình ảnh bát cháo hành là một chi tiết thành công của nhà văn Nam Cao trong tác phẩm Chí Phèo. Nó giúp tác giả thể hiện sâu sắc tâm tình của mình, qua đó khéo léo lên án gay gắt xã hội đương thời và thể hiện tấm lòng cảm thương với những con người ở tận đáy xã hội.
Dàn ý cảm nhận và phân tích hình ảnh bát cháo hành Thị Nở
Mở bài cảm nhận và phân tích hình ảnh bát cháo hành Thị Nở
- Giới thiệu đôi nét chính về nhà văn Nam Cao cùng tác phẩm Chí Phèo.
- Giới thiệu nhân vật Thị Nở cùng hình ảnh bát cháo hành góp phần khẳng định giá trị của tác phẩm.
Thân bài cảm nhận và phân tích hình ảnh bát cháo hành Thị Nở
- Khái quát về bi kịch của Chí Phèo trước khi gặp Thị Nở.
- Phân tích hình ảnh bát cháo hành Thị Nở trong tác phẩm.
- Sự xuất hiện bát cháo hành.
- Hình ảnh của bát cháo hành.
- Ý nghĩa nghệ thuật của bát cháo hành.
Kết bài cảm nhận và phân tích hình ảnh bát cháo hành Thị Nở
- Tóm tắt ý nghĩa và giá trị của hình ảnh bát cháo hành Thị Nở.
- Bày tỏ suy nghĩ và cảm nhận của bản thân về hình ảnh bát cháo hành.
Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn những kiến thức hữu ích phục vụ cho quá trình nghiên cứu và học tập của bản thân. Nếu có đóng góp gì hay còn bất cứ câu hỏi nào liên quan đến bài viết hình ảnh bát cháo hành Thị Nở, mời bạn để lại nhận xét bên dưới để chúng mình cùng trao đổi thêm nhé!
Xem thêm >>> Phân tích Chí Phèo sau khi gặp Thị Nở – Ngữ Văn 11
Xem thêm >>> Soạn bài Tức nước vỡ bờ và Phân tích nhân vật chị Dậu
Xem thêm >>> Phân tích nhân vật Chí Phèo của Nam Cao – Ngữ Văn 11
Xem thêm >>> Phân tích quá trình tha hóa của Chí Phèo trong tác phẩm của Nam Cao
Tác giả: Việt Phương
